Poniżej znajdziesz merytoryczne wyjaśnienie dlaczego kombinacja CBD + CBG + ekstrakt CO₂ z melisy lekarskiej (Hempqualizer+) może wspierać konie z wrzodami żołądka (EGUS: część płaskonabłonkowa/ESGD i gruczołowa/EGGD), poparte danymi z literatury (różne gatunki, modele eksperymentalne, badania kliniczne u ludzi), obserwacjami terenowymi oraz efektami u koni naszych klientów. Nie zastępuje to standardowej terapii (np. omeprazol), ale pomaga zrozumieć potencjalny sens stosowania preparatu jako elementu programu zarządzania i wsparcia u koni z ryzykiem lub historią wrzodów.
1. Krótkie przypomnienie patofizjologii wrzodów u koni: kwas + brak paszy + stres + wysiłek + NSAID
Konie produkują kwas żołądkowy nieprzerwanie; długie przerwy w dostępie do paszy, wysokoskrobiowe pasze, intensywny trening (kwas „chlupocze” na niechroniony nabłonek płaskonabłonkowy), stres transportowy/stajenny i stosowanie NLPZ znacząco zwiększają ryzyko zmian wrzodowych. Zarządzanie (stały dostęp do paszy objętościowej, ograniczanie stresu, częstsze karmienia) jest podstawą profilaktyki i leczenia wspomagającego.
2. Stres i oś HPA są powiązane zwłaszcza z chorobą części gruczołowej (EGGD)
Badania wykazały, że konie z EGGD wykazują silniejszą odpowiedź kortyzolową po stymulacji ACTH (zwiększona reaktywność osi podwzgórze–przysadka–nadnercza), a narażenie na stres (zawody, transport, zmiana środowiska) koreluje z częstością i nasileniem zmian gruczołowych. Minimalizacja stresu to rekomendowany element postępowania.
3. Kannabinoidy mogą ograniczać wydzielanie kwasu i chronić błonę śluzową
Przeglądy naukowe dotyczące układu endokannabinoidowego w przewodzie pokarmowym opisują, że aktywacja receptorów CB₁ przez kannabinoidy (w tym roślinne) może hamować wydzielanie kwasu żołądkowego, zmniejszać motorykę oraz redukuje powstawanie uszkodzeń błony śluzowej indukowanych stresem, NLPZ, alkoholem w modelach zwierzęcych. Są to dane głównie z badań przedklinicznych, ale wskazują możliwy mechanizm cytoprotekcyjny.
4. Działanie przeciwzapalne i modulacja osi neuro‑immunologicznej (CBD)
CBD wykazało silne działanie przeciwzapalne w modelach zapalenia jelit (myszy, tkanki ludzkie), m.in. poprzez hamowanie reaktywnej gliowatości komórek glejowych jelit, redukcję TNF‑α, iNOS i innych mediatorów zapalnych (częściowo przez PPAR‑γ). W stanach zapalnych CBD może także normalizować zaburzoną motorykę. Te właściwości są istotne, bo w EGGD stwierdza się często komponent zapalny błony śluzowej.
5. CBG (oraz pełne ekstrakty zawierające CBD+CBG) łagodzą zapalenie jelit i modulują mikrobiom (dane z modeli IBD)
W modelu DSS‑indukowanego zapalenia jelita grubego u myszy ekstrakt konopny o wysokiej zawartości CBG (z CBD i CBC) istotnie zmniejszał wskaźnik choroby, skracał czas trwania zapalenia, ograniczał histologiczne uszkodzenia oraz modyfikował mikrobiom i metabolom jelitowy w kierunku kojarzonym z mniejszym stanem zapalnym. Przeglądy wskazują także na profil przeciwzapalny CBG w modelach kolitis (DNBS). Choć to modele jelitowe, a nie żołądkowe, mechanizmy antyzapalne i modulacja mikrobioty mogą wspierać zdrowie całego przewodu pokarmowego, w tym procesy gojenia błony śluzowej żołądka.
6. Melisa lekarska (Melissa officinalis) – gastroprotekcja, antyoksydacja, modulacja PGE₂ i działanie uspokajające
Ekstrakty melisy zmniejszały indeks wrzodowy w modelach wrzodów indukowanych stresem i indometacyną u szczurów; towarzyszyło temu obniżenie markerów peroksydacji lipidów (MDA) i podwyższenie aktywności enzymów antyoksydacyjnych (SOD, GPx). Składnik kluczowy – kwas rozmarynowy – wykazał ochronę w modelu zapalenia/owrzodzeń indukowanych etanolem, z podwyższeniem PGE₂ i wzmocnieniem bariery śluzówkowej. Przegląd kliniczny melisy potwierdza jej bogactwo w polifenole (w tym kwas rozmarynowy) i sugeruje potencjał uspokajający (modulacja układu GABAergicznego), co może obniżać stres – ważny czynnik w EGGD.
7. Uspokojenie = lepsze żucie, pobranie paszy i buforowanie kwasu
Dane terenowe i wczesne badania obserwacyjne nad CBD u koni wskazują na poprawę zachowania, łatwiejszy trening, czasem większą chęć do jedzenia (uwaga: małe próby, potrzeba RCT). Jeśli koń je częściej i spokojniej, rośnie produkcja śliny i stały „mat” paszy w żołądku, co fizycznie i chemicznie buforuje kwas – kluczowy filar zapobiegania ESGD.
8. Co wiemy?
-
Czynniki środowiskowe i stres mają duże znaczenie w EGUS; zarządzanie paszą i stresem jest kluczowe.
-
Kannabinoidy wykazują działania gastroprotekcyjne, przeciwzapalne i antysekrecyjne w modelach zwierzęcych.
-
CBG + CBD zmniejszają zapalenie jelit i modulują mikrobiom w modelach IBD.
-
Melisa (w tym kwas rozmarynowy) wykazuje działanie antyoksydacyjne, cytoprotekcyjne i uspokajające.
9. Jak rozsądnie włączyć Hempqualizer jako wsparcie programu przeciw wrzodom
Kiedy rozważyć:
-
Konie z nawracającą EGGD, u których stres środowiskowy jest trudny do wyeliminowania (zawody, transport). Pamiętaj że preparaty Hempqualizer i Hempqualizer+ zawierają kanabinoidy uznawane za doping. W przypadku koni startujących najlepiej wybrać Hempqualizer Compete (bez dopingu), który dzięki wysokiej zawartości naszego unikalnego ekstraktu CO2 z melisy lekarskiej również sprawdza się jako wsparcie w przypadku koni wrzodowych lub wykazujących skłonność do wrzodów.
-
Konie po zakończeniu kuracji omeprazolem – faza podtrzymująca w celu zmniejszenia nawrotów związanych ze stresem.
-
Konie nerwowe / źle jedzące, u których uspokojenie i poprawa apetytu może zwiększyć czas żucia i buforowanie kwasu.
Zasady praktyczne (propozycja robocza, wymaga walidacji):
-
Bazowe zarządzanie: stały dostęp do siana dobrej jakości lub siatek slow‑feed; ograniczenie skrobi; minimalizacja czasu bez paszy.
-
Monitoruj stres: identyfikuj momenty zwiększonego obciążenia (zawody, transport); rozważ wdrożenie preparatu w okresach 5–7 dni przed i po wydarzeniu.
-
Obserwuj pobranie paszy i zachowanie (apetyt, czas przy sianku, reakcje na siodłanie); poprawa karmienia to realny mechanizm ochronny przed ESGD.
Źródła (uporządkowane tematycznie):
Patofizjologia, zarządzanie i ryzyko wrzodów u koni: UCDavis EGUS; AAEP Reduce Ulcer Risk PDF; Norbrook Horse Owner’s Guide to EGUS; EGUS Update (Animals 2023). AAEP Norbrook PMC ceh.vetmed.ucdavis.edu
Stres / kortyzol / EGGD: Post‑ACTH Cortisol & EGGD (J Anim Sci 2018); Increased ACTH Response in Sport Horses with EGGD (Vet J 2017); EGGD Prevalence/Stress Mgmt Strategies (VMRR 2019). PubMed PubMed DoveMedicalPress
Kannabinoidy – gastroprotekcja, kwas, zapalenie: Role of Cannabinoids in GI Mucosal Defense & Inflammation; Non‑Psychoactive Cannabinoids for GI Disorders (MDPI). PMC mdpi.com
CBD – działanie przeciwzapalne jelit/neuroimmunologiczne: CBD Reduces Intestinal Inflammation (PLOS One). PLOS
CBG – zapalenie jelit, mikrobiom: High CBG Hemp Extract Moderates Colitis & Modulates Microbiome (JPET 2024 / PMC). PMC
Melisa – gastroprotekcja, kwas rozmarynowy, efekt uspokajający: Methanolic Extract Melissa officinalis protects vs Stress/NLPZ Ulcers (rat); Rosmarinic Acid protects vs Ethanol Gastritis (rat); Lemon Balm Psychological Well‑Being Review (mechanizmy GABA, uspokajające). PMC PMC PMC
CBD u koni – wczesne obserwacje behawioralne / trening: Tarleton State University Equine CBD projects (prelim. reports). americanfarriers.com IVC Journal